Uvod

Nacionalni park je oblast zemlje u vlasništvu države u kojoj se nalazi, većim djelom zaštićen od ljudskog uticaja. Danas u svijetu ima oko 1500 nacionalnih parkova.

Prema veličini i tipu razlikujemo:

• američki tip  –  formiraju se za turizam i rekreaciju građana, površine više miliona hektara
• evropski tip  –  ima karakteristike rezervata, površine više hiljada hektara

Parkovi i brojna druga zaštićena područja pružaju nam brojne prednosti kao što su očuvanje biodiverziteta, staništa biljaka i životinja, koristi po lokalnu zajednicu i društvo.
Veoma je bitno naglasiti da imaju i veliku ulogu u očuvanju ljudskog zdravlja. Boravak u prirodi je veoma značajan, prvenstveno zbog zdravlja i pozitivnog uticaja na fizički, društveni, intelektualni razvoj, a zbog stalnog povećanja površine urbanih sredina od velike je važnosti stvoriti više prilika da građani borave u prirodi.

Istorijat

Prvi nacionalni park u svijetu je Jeloustoun (engl. Yellowstone) osnovan u SAD 1872. godine, a u Evropi skup od devet parkova koji su stvoreni u Švedskoj i Švajcarskoj 1909. godine.

U glavnom gradu Venecuele Karakasu je 1992. godine održan svjetski kongres o nacionalnim parkovima kada je usvojena preporuka da svaka država zaštiti najmanje 10% svoje teritorije.

Spisak nacionalnih parkova na području bivše Jugoslavije:

O danu parkova

Proslavljanje evropskog dana parkova predstavlja komemorativni dan zaštićenih područja širom Evrope. Pokrenula je ga je 1999. godine federacija EUROPARC, kao sjećanje na proglašenje prvih evropskih nacionalnih parkova u Švedskoj 24. 05. 1909. godine.

Svake godine 24. maja članovi federacije EUROPARC organizuju različite aktivnosti kako bi skrenuli pažnju javnosti na značaj i prednost postojanja svih naših zaštićenih područja. 

U Srbiji se obilježava od 2001., a u Republici Srpskoj od 2018. godine.

Ovaj dan ima za cilj da ljude približi prirodi i proširi svijest javnosti o značaju prirodnih ljepota u zaštićenim područjima širom Evrope, ukazujući na važnost očuvanja i održivog razvoja tih predjela.

Samo očuvani parkovi i zaštićena područja nastaviće pružati brojne usluge ekosistema, u koje spadaju i pogodnosti za ljudsko zdravlje. Zbog toga je neophodno osigurati njihovo adekvatno finansiranje koje će potom biti usmjereno prema poboljšanju upravljanja parkova i razvijanju održivih aktivnosti. Jedna od mogućih aktivnosti svakako je edukacija, jer su parkovi svojevrsne učionice na otvorenom.

Nastavak na: http://arbormagna.rs.ba/?p=1716

Tekst: Šikanjić Draško, dipl. inž. šum.